Herstel Canarische pijnboom na bosbranden
Het bos op Tenerife herrijst uit de as
Tenerife’s berglandschappen beginnen nieuw leven te tonen na de verwoestende brand in augustus. De Canarische pijnboom, bekend als een van de meest vuurbestendige bomen ter wereld, laat groene scheuten zien op zijn zwartgeblakerde stammen.
Dit unieke vermogen om te herstellen na branden benadrukt de bijzondere natuur van deze inheemse soort. Ontstaan in een vulkanisch actieve archipel heeft deze den zich ontwikkeld tot een uitzonderlijk exemplaar met een schors (tot wel 8 cm dik), die werkt als een natuurlijke isolator tegen vlammen en de steeds vaker voorkomende hoge temperaturen.
Slechts zeven maanden na de brand begint de Canarische pijnboom al tekenen van herstel te tonen. Daarom staat hij bekend als de feniksboom die uit de as herrijst. Hij is ook opmerkelijk vanwege zijn unieke zaadbank, bekend als de serotinepijnappels, die zich hoog op de boom bevinden en bij hoge temperaturen openen om zaden vrij te geven.
Canarische pijnboom essentieel voor Tenerife
De pijnbomen, die 60% van het bosoppervlak (ongeveer 120.000 hectare) van de Canarische Eilanden bedekken, zijn essentieel voor de instandhouding van het ecosysteem op Tenerife. Ze helpen bij de productie van zuurstof, het zuiveren van de lucht, en dienen als schuilplaats voor lokale flora en fauna. Daarnaast spelen ze een sleutelrol in het vasthouden van water in de bodem onder het deken van droge dennennaalden die ze afwerpen.
Een verhaal van veerkracht en evolutie
De oorsprong van de Canarische pijnboom dateert van zo’n 13 miljoen jaar geleden en werd samen met de drakenboom de meest emblematische boom van de archipel.
Deze pijnboom heeft talrijke vulkaanuitbarstingen en branden doorstaan, waarbij de meest recente bosbrand van afgelopen zomer meer dan 12.000 hectare bos trof.
Niet te positief zijn over terugkeer naar gezond dennenbos
Hoewel er tekenen van herstel zijn, waarschuwen experts voor overdreven optimisme. Het herstel van de pijnbossen kan tot tien jaar duren en is sterk afhankelijk van toekomstige neerslag en temperaturen. De intensiteit van de vlammen verwoestte het dennenbos van de Corona Forestal met grote virulentie, met een dichtheid tot 3.000 dennenbomen per hectare.
De Canarische regering activeerde reeds op 18 januari vroegtijdig het brandpreventieplan als gevolg van de droogste en warmste winter sinds jaren.
Menselijke interventie: zegen en vloek
De mens speelt een dubbelrol in de geschiedenis van bosbranden. Waar natuurlijke oorzaken zoals blikseminslagen vroeger de primaire aanstichters waren, is tegenwoordig de menselijke factor de voornaamste oorzaak.
Tegelijkertijd is menselijke interventie cruciaal in het voorkomen en bestrijden van branden, met een nadruk op de noodzaak van meer boswachters en een strategische aanpak van brandpreventie.
De toenemende verstedelijking en het grotere aantal mensen dat aan de randen en in dennenbosgebieden woont, stelt deze bomen bloot aan een situatie van grotere kwetsbaarheid.
Een ander belangrijk element is dat steeds meer mensen naar het bos komen voor recreatieve activiteiten. Deze groei verhoogt het risico op ongelukken die bosbranden veroorzaken door onzorgvuldige of toevallige activiteiten, zoals de opeenhoping van afval of de sigarettenpeuken die roekeloos uit voertuigen worden gegooid.
Tenerife Renace
Het project Tenerife Renace, gesteund door het Cabildo van Tenerife en de Fundación Foresta, is een initiatief gericht op de herstel van de getroffen gebieden. Met een budget van 170.000 euro en een uitvoeringsperiode van vier jaar, wordt er gewerkt aan de heropleving van het eiland zijn groene hart.
Het belang van ecologisch bewustzijn
Vanuit ecologisch perspectief zijn branden een natuurlijk onderdeel van de levenscyclus van het pijnbos. Ze bieden een kans voor vernieuwing en weerbaarheid tegen toekomstige branden. Het verhaal van de Canarische pijnboom is er een van veerkracht, aanpassingsvermogen, en de onbreekbare band tussen natuur en cultuur op de Canarische Eilanden.
